Nie znoszę wyrazu dyscyplina. Wolę używać określenia stosowanie się do zasad i tym terminem posłużę się we wpisie na blogu. Jak zadbać o stosowanie się do zasad?
1. Wszelkie zasady zachowania na lekcji uzgadniaj z uczniami.
Na pierwszej lekcji w roku szkolnym opracuj wspólnie z uczniami kodeks klasowego zachowania. Uczniowie zapisują w nim swoje propozycje, następnie są one omawiane wspólnie w klasie i każda zasada jest poddana głosowaniu. Od tego zależy, czy zostanie przyjęta. Można też pominąć głosowanie i zapisać wszystkie zasady zachowania na lekcji, ale przejrzeć je, czy nie wykluczają się lub zostały opracowane z poszanowaniem praw wszystkich osób w klasie. I tu warto również pamiętać o sobie. Powtarzałam moim uczniom, że razem tworzymy zespół i w nim jestem tak samo ważna, jak i oni. Nie warto tworzyć dużego katalogu zasad, niech nie przekracza on 10 norm. Gdy zasady są zapisane, to dobrze, aby przez czas problemów z ich przestrzeganiem były wyeksponowane na każdej lekcji. Jeśli zasada jest łamana przez konkretnego ucznia, to możesz podejść do niego i podać tylko numer zasady, która jest nieprzestrzegana. Możesz umówić się z uczniami, że trzykrotnie zwrócona uwaga skutkuje napisaniem uwagi informacyjnej do rodziców.
2. Wyjaśnij, czemu służą zasady, które zostały wprowadzone.
Po przygotowaniu kodeksu omów wszelkie zasady z uczniami, ponieważ mogą być w grupie osoby, które nie do końca rozumieją, co oznacza dane sformułowanie. Zadawaj pytania: jak to rozumiesz? co to znaczy, że...? co da ci przestrzeganie tej zasady? co da to innym uczniom w klasie? Pamiętaj o języku korzyści, a nie języku posłuszeństwa i uległości oraz kar.
3. Podpiszcie kodeks.
Zasady zachowania na lekcji dobrze jest podpisać. Ty też powinieneś złożyć pod nimi podpis i opatrzyć komentarzem, że podpisanie się pod zasadami oznacza pracę nad ich przestrzeganiem.
4. Reaguj na wszelkie sygnały świadczące o naruszeniu zasad.
Jeżeli nie wystarcza podanie numeru zasady, która jest łamana i uczeń nadal ma problemy z przestrzeganiem zasady, to porozmawiaj z nim na osobności (pamiętaj, aby takich rozmów nie przeprowadzać na forum). W rozmowie zapytaj o rozumienie łamanego ustalenia i powody zachowania ucznia. Pamiętaj, że niewłaściwe zachowania mogą być próbą odreagowania jakiejś sytuacji, która niekoniecznie jest powiązana z naszą lekcją lub osobą.
5. Bądź konsekwentna/-y.
Jeśli umawiasz się z uczniami, że trzykrotne złamanie zasady będzie skutkowało uwagą informacyjną do rodziców lub wpisem o niewłaściwym zachowaniu w ocenie zachowania, to pamiętaj, że musisz być w tym konsekwentna/-y. Wolę rozmowę z uczniem niż wpisywanie uwag, ale też jeśli zapowiedziałam napisanie do rodziców w związku z jakąś sytuacją, to starałam się być w tym konsekwentna. Uczniowie bardzo szybko zauważają, że nieprzestrzeganie ustaleń przez nauczyciela uczy ich, że te ustalenia są nieważne, a więc oni też już nie muszą się starać.
6. Dbaj o informowanie uczniów o ich zachowaniu.
Po każdej lekcji dawaj krótką informację zwrotną na temat zachowania zespołu. Informacja zwrotna to informacja na temat tego, co było dobrego w zachowaniu klasy, co wymaga poprawy i jak to poprawić i jak uczniowie powinni pracować dalej, aby wygaszać niepożądane zachowania. Nie jestem przekonana do motywowania w sposób zewnętrzny, ale jeśli ty jesteś przekonana/-y do takiego motywowania, to możesz zastosować sposób ze słojem uzupełnianym makaronem wtedy, gdy zachowanie klasy jest dobre. Możesz umówić się, że za każdą lekcję, którą ocenisz w sposób pozytywny, dosypujesz do słoika garść makaronu. Możesz również poprosić, aby każdy uczeń wrzucił jeden makaron do słoika. Wypełniony słoik oznacza, że klasa otrzymuje nagrodę i rozpoczynamy zabawę od nowa.
7. Wyciszaj klasę.
Częstym problemem jest głośne zachowanie uczniów na lekcji. Zasadą, która pozwalała mi je eliminować była zasada podniesionej ręki. Gdy było za głośno podnosiłam rękę do góry. Każdy z uczniów, który to zauważył, przerywał pracę i podnosił rękę do góry. Podnoszona ręka to również zakaz mówienia. Najpierw to ja byłam moderatorem, później moją rolę przejęli uczniowie. Rękę podnosiła ta osoba, która uważała, że jest za głośno. Warto przypomnieć uczniom, że głos ich kolegi lub koleżanki w tej sprawie jest tak samo ważny, jak głos nauczyciela. Inny sposób to włączanie miernika natężenia hałasu. Jeśli przekroczona zostanie wartość ustawiona przez nas, to włącza się sygnał, który alarmuje o tym, że jest za głośno. Można to tego wykorzystać aplikację https://classroomscreen.com/
Na koniec jeszcze kilka słów o budowaniu nauczycielskiego autorytetu. Thomas Gordon w książce Wychowanie w samodyscyplinie wyróżnia cztery rodzaje autorytetu:
- oparty na sile- jako nauczyciel masz przewagę nad uczniami, kontrolujesz, egzekwujesz, dominujesz, zmuszasz do uległości i posłuszeństwa,
- oparty na doświadczeniu- wynika z Twojej wiedzy, umiejętności, doświadczeń,
- oparty na umowach - pochodzi od zawartych umów i kompromisów z uczniami,
- oparty na funkcji- mamy prawo oczekiwać jako nauczyciele, że uczniowie będą przestrzegali zasad, na jakie się umówiliśmy lub jakie panują w danym miejscu, podporządkują się, a jeszcze lepiej, gdy zaufają twojemu doświadczeniu, wiedzy i umiejętnościom.
Autorytet oparty na sile jest negatywny. Uczniowie kontrolowani, zdominowani przez nauczyciela, zmuszeni do posłuszeństwa być może ulegną i zaczną zachowywać się według nauczycielskich oczekiwań, ale nie polecam tego typu jako właściwego w relacji nauczyciel - uczeń. Autorytet pozytywny wyzwala u uczniów szacunek. Stajemy się dla uczniów wzorami do naśladowania i liczą się z naszym zdaniem. Aby ,,zapracować" na autorytet należy: przestrzegać zasad obowiązujących w szkole, motywować uczniów do działania, być obiektywnym, słuchać, co uczniowie mają do powiedzenia, starać się być sprawiedliwym, pomagać uczniom w trudnych sytuacjach, dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem, przyznawać się do niewiedzy, informować o błędach, jeśli nam się przydarzyły. Zbudowanie autorytetu to proces i potrzeba pracy, aby został ukształtowany.
Komentarze
Prześlij komentarz